Poeta Bhupeen. Foto de RK Adipta Giri. Uzita kun permeso.

Bhupeen estas elstara nepala poeto, eseisto kaj verkisto konata pro lia potencaj kontribuoj al nuntempa nepala literaturo. Li publikigis tri poemarojn, unu esearon kaj unu romanon. Bhupeen estas unu inter la fondintoj de la “Conservation Poetry Movement” (Konservado-Poezia Movado), kiu celas atentigi pri vivmediaj aferoj [eo] en kampara Nepalo pere de poezio. Lia poezio ofte esploras temojn pri amo, identeco, naturo kaj sociaj aferoj, spegulante la kompleksecojn de la moderna vivo en Nepalo.

Bhupeen gajnis la oran medalon en la Tanahun Sahitya Sammelan (Tahahun-Literatura Pintkunveno), kaj la premion International Nepali Literary Society (INLS) Literature Award (Literatura Premio de la Internacia Nepala Literaturo-Asocio) en 2011 pro sia poemaro “Hazar Varshako Nidra” (Dormo de mil jaroj). Krome, li gajnis la premion Uttam Shanti Puraskar por “Chaubis Reel” (24 reloj), esearo, kaj la premiojn Khemlal Lamichhane Sahitya Puraskar, Kabidanda Abinashi Utkrista Kriti Puraskar, kaj la premion por plej bona verko de la Internacia Nepala Literatura Societo (INLS) en 2021 por lia romano “Maidaro” (Kompletigo de laboro).

La verkaro de Bhupeen atingas larĝan publikon pro lia kapablo transdoni profundajn sentojn per simpla tamen potenca lingvouzo, kiuj faris de li unu el la plej influaj nuntempaj poetoj en Nepalo.

Sangita Swechcha de Global Voices intervjuis Bhupeen per retpoŝto por scii pri lia travivado kiel poeto, liaj pensoj pri uzo de poezio kiel ilo por trakti sociajn problemojn, kaj liaj pensoj pri la evoluo de la nepala poezio en antaŭenigo de socia ŝanĝo kaj kontribuo al la tutmonda literatura pejzaĝo.

Sangita Swechcha (SS): Via poezio kutime traktas sociajn problemojn. Kiel vi elektas la temojn pri kiuj vi verkas, kaj kiun mesaĝon vi volas transdoni pere de via verkaro?

Bhupeen (B): How can we make the earth and all life dependent on it more beautiful and prosperous? This question has been discussed for thousands of years and will continue to be debated. In my view, this is the most crucial and complex issue of human civilisation. Since a comprehensive theory that resolves all complexities (Theory of Everything) has not yet been accepted, and new complexities arise continuously, no writer connected to society can likely remain untouched by social issues.

They may attempt to distance themselves from these issues to appear purely aesthetic, and they may even succeed to some extent. However, it is impossible to connect with society, time, and life by avoiding social issues. No art is born in a vacuum, and hence I see little meaning in literature that does not address issues such as class disparities and their causes, gender inequality and women’s empowerment, Dalit liberation, the oppression of marginalised communities, and environmental protection.

I am close to a school of poetry that views art in connection with life. Thus, the issues of the society I live in naturally emerge in my creations. I believe art should contribute to creating an environment conducive to social change — it must.

Bhupeen (B): Kiel ni povas fari la teron kaj ĉian vivon kiu dependas de ĝi pli belaj kaj prosperaj? Ĉi tiu demando estis diskutita dum miloj da jaroj kaj daŭre estos diskutata. Laŭ mi, ĉi tio estas la plej decida kaj kompleksa afero de la homa civilizacio. Ĉar ĝenerala teorio, kiu solvas ĉiujn kompleksaĵojn (Teorio de Ĉio – [eo]) ankoraŭ ne estis akceptita, kaj novaj kompleksaĵoj aperas senĉese, neniu verkisto ligita al socio povas resti netuŝita de sociaj aferoj.

Ili eble provos apartiĝi de tiuj aferoj por esti pure estetikaj, kaj eble ili eĉ iagrade sukcesos. Tamen, ne eblas ligiĝi kun socio, tempo kaj vivo evitante sociajn aferojn. Neniu arto naskiĝas en vakuo, kaj tial mi vidas malmulte da signifo en literaturo kiu ne traktas temojn kiel ekzemple klasa malegaleco kaj iliaj kaŭzoj, seksa malegaleco kaj virina enpovigo [eo], rajtoj de dalitoj, subpremo de marĝenigitaj komunumoj, kaj mediprotektado.

Mi estas proksima al poezia skolo, kiu vidas arton lige al la vivo Tiel, aferoj de la socio kie mi loĝas nature aperas en miaj kreaĵoj. Mi kredas, ke arto devas kontribui al kreado de vivmedio favora al socia ŝanĝo – ĝi devas.

SS: Ĉu estas novaj projektoj aŭ temoj pri kiuj vi volas esplori en venontaj poemaroj aŭ verkoj ?

Poeto Bhupeen subskribas sian romanon “Maidaro” post la lanĉo en Nepalo. Bildo de Mahendra Ojha. Uzita kun permeso.

B: After publishing the novel “Maidaro”, which expresses solidarity with the Dalit liberation movement, I initially planned to write another novel not centred on contemporary issues. My experience of being attacked by intellectuals from the communities I wrote about had left me disheartened. However, during the COVID-19 period, I expanded and deepened my social studies and felt compelled to write another novel focusing on a social issue. For now, I wish to remain silent about which geography, society, and issue this novel will focus on.

Unfortunately, during the process of writing, I lost my mother. Her absence affected me more profoundly than I had imagined. I felt almost on the brink of depression, which shook my life-affirming ideology. I stopped reading for a while; even seeing the word “mother” in a book would make me feel suffocated. My ongoing novel included a character based on my mother, but I couldn’t write it and had to set it aside. I realised that even the so-called cathartic literature cannot always be written during moments of grief and loss.

During this time, I spent much of my time alone, wandering by riversides and in forests, developing an interest in bushcraft. Immersing myself in nature deepened my understanding of life. I feel that now I might emerge as a butterfly, opening new horizons of possibilities in my creations. What kind of butterfly will emerge — ordinary or extraordinary? I leave that to time to decide.

B: Post publikigi la romanon “Maidaro”, kiu esprimas solidarecon al la dalita liberiga movado, mi planis verki alian romanon ne fokusante nuntempajn problemojn. Mia sperto esti atakita de intelektuloj de la komunumoj pri kiuj mi verkas, senkuraĝigis min. Tamen, dum la pandemio KOVIM-19, mi plilarĝigis kaj profundigis miajn sociajn studojn kaj volis verki alian romanon pri socia problemo. Mi tamen preferas silenti pri kiu geografio, socio kaj temo aperos en tiu romano.

Bedaŭrinde, dum la verkado, mi perdis mian patrinon. Ŝia foresto efikis sur mi pli profunde ol mi imagis. Mi sentiĝis preskaŭ ĉe rando de deprimo, kiu kontraŭis mian ideologion pri aktiva vivo. Mi ĉesis legi dumtempe; eĉ vidi la vorton “patrino” en libro sufokis min. Mia nova romano inkluzivis rolulon bazitan sur mia patrino, sed mi ne povis verki ĝin kaj devis flankenmeti ĝin. Mi konstatis, ke eĉ la tiel nomata katarsa literaturo [eo] ne ĉiam povas esti verkita dum momentoj de malĝojo kaj perdo.

Dum ĉi tiu tempo, mi pasigis sole grandan parton de mia tempo, vagante ĉe riverbordoj kaj arbaroj, kaj interesiĝis pri arbustofarado. Mergi min en naturo profundigis mian komprenon pri la vivo. Mi sentas, ke nun mi eble reaperos kiel papilio, malfermante novajn horizontojn de eblecoj en miaj kreaĵoj. Kia papilio aperos – ordinara aŭ eksterordinara? Mi lasas tion al tempo por decido.

SS: Kiel vi vidas la rolon de poezio en nuntempa nepala socio, kaj kiu efiko ĝi povas havi sur socia ŝanĝo?

B: A society that loves folk literature can never hate poetry. The diverse civilisations and cultures in this small area have gifted us an abundance of folk literature. We have inspiring Jataka tales, Mundhum, Maithili, and Vedic Sanatan literature, along with the rich traditions of the Tharu, Gurung, Magar, Tamang, and Thakali communities. It would be irrational to think that our society, which loves Muna Madan (a 1936 Nepali-language episodic love poem), rejects poetry and its role.

But have we truly viewed our arts and literature with tolerance? Did we confine their horizons to specific communities, or did we try to expand them? Have we accepted linguistic colonisation by calling only Sanskrit or English literature as “literature”? Did our societal values support injustice toward our native languages, or did they focus on their enrichment? It is necessary to discuss these questions.

I think Nepali society has always respected poetry and poets (though there are also pollutants of deification). However, poetry may not always be accepted if it dwells within the comfort zone of tradition. It is easy to compose poetry influenced by old works without capturing the new pains and consciousness of the present time. But poetry falls into a stereotype that way. Poets must dare to step outside their boxes. The challenge is to create meaningful poetry that society respects and that can lead it in a progressive direction. Such poetry can add new values and make a positive contribution to social transformation.

B: Socio kiu amas parolan literaturon, neniam malamos poezion. La diversaj civilizacioj kaj kulturoj en ĉi tiu malgranda spaco donacis al ni abundon da parola literaturo. Ni havas inspirajn rakontojn de literaturoj jataka, mundhuma, maithilia kaj vedan, sanatan literaturon, kune kun riĉaj tradicioj de la komunumoj tharu, gurung, magar, tamang, kaj thakali. Estus neracie pensi, ke nia socio, kiu amas Muna Madan (nepalan ampoemon de 1936), malakceptas poezion kaj ĝian rolon.

Sed ĉu ni vere rigardis niajn artojn kaj literaturon kun toleremo? Ĉu ni limigis iliajn horizontojn al specifaj komunumoj, aŭ ĉu ni provis vastigi ilin? Ĉu ni akceptis lingvan koloniigon nomante nur sanskritan aŭ anglan literaturon kiel “literaturo”? Ĉu niaj sociaj valoroj subtenis maljustecon kontraŭ niaj gepatraj lingvoj, aŭ ĉu ili antaŭenigas ilian riĉigon? Necesas diskuti tiujn demandojn.

Mi pensas, ke nepala socio ĉiam respektis poezion kaj poetojn. Tamen, poezio ne devas esti ĉiam akceptita se ĝi restas ene de la komforto de tradicio. Estas facile verki poezion influita de malnovaj verkoj sen kapti novajn dolorojn kaj la konscion de nuntempeco. Sed poezio tiel falas en kliŝo. Poetoj devas kuraĝi paŝi ekster siaj skatoloj. La defio estas krei sencohavan poezion, kiun la socio respektas kaj kiu povas gvidi al progresema direkto. Tia poezio povas aldoni novajn valorojn kaj fari pozitivan kontribuon al socia ŝanĝo.

SS: Kiel vi vidas la ligon inter nepala poezio kaj tutmonda poezio, kaj kiun rolon, laŭ vi, ludas internaciajn platformojn en diskonigo de lokaj voĉoj?

B: Nepali literature is also global literature. It is incomplete to view Nepali literature separately from global literature. The history of Nepali literature is not as long as English, Sanskrit, Spanish, Greek, or other literary traditions. However, Nepali literature has learned and progressed significantly in a short span of time. Just as new technologies reach us quickly, literature also flows to us. Nepali readers are reading both foreign and Nepali literature, which is convenient today.

It is the new campaigns and movements that bring novelty to literature. We are influenced by global literary campaigns. Local movements are also emerging. If we can globalise them, there is potential for the world to pay attention to Nepali literature. Translating Nepali poetry into English and other languages is equally important. I see an important role of translators and literary campaigners in this area.

B: Nepala literaturo ankaŭ estas tutmonda literaturo. Estas eraro rigardi nepalan literaturon disde tutmonda literaturo. La historio de nepala literaturo ne estas tiel longa kiel la angla, sanskrita, hispana, greka aŭ aliaj literaturaj tradicioj. Tamen, nepala literaturo pliboniĝis kaj progresis signife en mallonga tempo. Same kiel novaj teknologioj atingas nin rapide, ankaŭ literaturo fluas al ni. Nepalaj legantoj legas kaj eksterlandan kaj nepalan literaturon, tio estas kutimo hodiaŭ.

Estas la novaj kampanjoj kaj movadoj kiuj alportas novigon al literaturo. Ni estas influitaj de tutmondaj literaturaj kampanjoj. Ankaŭ lokaj movadoj aperas. Se ni povas tutmondigi ilin, ekzistas ebleco ke la mondo atentu nepalan literaturon. Traduki nepalan poezion al la angla kaj aliaj lingvoj estas same grava. Mi vidas gravan rolon por tradukistoj kaj literaturaj aktivuloj en ĉi tiu kampo.